کلسی ویروس در گربه‌ها | علائم، درمان و راه‌های پیشگیری
کلسی ویروس گربه (FCV) یک پاتوژن ویروسی است که باعث عفونت دستگاه تنفسی فوقانی در گربه‌ها می‌شود. عفونت معمولاً شبیه سرماخوردگی است، اما در عفونت‌های شدید درگیری ریه‌ها، دهانی و/یا سایر اندام‌ها نیز می‌تواند رخ دهد.
این ویروس بیشتر در مکان‌هایی مانند مراکز پرورش گربه‌ها ، گربه‌های خیابانی که چندین گربه در آن نگهداری میشوند، یافت می‌شود. بچه گربه‌ها و گربه‌های جوان معمولاً در معرض بیشترین خطر ابتلا به عفونت هستند، اما گربه در هر سنی می‌تواند تحت تأثیر قرار گیرد.
مروری کوتاه بر کلسی ویروس گربه‌سانان
کلسی ویروس گربه، ویروسی است که از علل مهم عفونت‌های تنفسی فوقانی و بیماری‌های دهانی در گربه‌ها محسوب می‌شود. این ویروس گربه‌ها را در سراسر جهان آلوده می‌کند و می‌تواند باعث بیماری در گونه‌های گربه‌های خانگی و غیر خانگی شود. اگرچه چندین ویروس و باکتری مختلف می‌توانند باعث بیماری تنفسی در گربه‌ها شوند، کلسی ویروس یکی از شایع‌ترین عوامل عفونی جدا شده در گربه‌های مبتلا به عفونت تنفسی است.
❗علائم گربه‌تان شبیه سرماخوردگی است؟
همین حالا از دامپزشک آنلاین دکترپت مشاوره بگیرید.
چگونه یک گربه به عفونت کلسی ویروس مبتلا می‌شود؟
کلسی ویروس بسیار مسری است و گربه‌های آلوده می‌توانند ویروس را از طریق بزاق یا ترشحات بینی یا چشم دفع کنند. اگر یک گربه آلوده عطسه کند، ذرات ویروسی موجود در هوا می‌توانند چندین متر در هوا پخش شوند. گمان می‌رود که ویروس ممکن است از طریق ادرار یا مدفوع نیز دفع شود، اما این به عنوان منبع اصلی عفونت در نظر گرفته نمی‌شود.
ویروس ممکن است تا یک هفته در یک محیط آلوده (و احتمالاً بیشتر در یک مکان خنک و مرطوب) زنده بماند. گربه‌های مستعد و غیرواکسینه ، می‌توانند از طریق تماس مستقیم با یک گربه آلوده دیگر یا از طریق قرار گرفتن در معرض اشیاء آلوده به ترشحات عفونی، به عفونت مبتلا شوند. صاحبان حیواناتی که اشیاء آلوده یا یک گربه آلوده را لمس کرده‌اند، نیز می‌توانند ویروس را به گربه‌های مستعد منتقل کنند.
اگرچه همه گربه‌های مستعد ممکن است به عفونت کلسی ویروس مبتلا شوند، اما علائم در بچه گربه‌های جوان شدیدتر است.
علائم بالینی عفونت کلسی ویروس چیست؟
کلسی ویروس باعث علائم بالینی معمول عفونت تنفسی فوقانی شامل بینی و گلو مانند عطسه، گرفتگی بینی، ورم ملتحمه (التهاب غشاهای پوشاننده پلک‌ها) و ترشحات از بینی یا چشم‌ها می‌شود. ترشحات ممکن است شفاف باشد یا به رنگ زرد/سبز درآید. علاوه بر این علائم معمول، گربه‌های مبتلا به عفونت کلسی ویروس اغلب دچار زخم‌هایی روی زبان، کام سخت، لثه‌ها، لب‌ها یا بینی میشوند. این گربه‌ها معمولاً به دلیل دردناک بودن زخم‌ها، بزاق یا آبریزش دهان زیادی دارند و معمولا بی اشتها میشوند. سایر علائم غیر اختصاصی عفونت تنفسی فوقانی شامل بی‌اشتهایی، بی‌حالی، تب، بزرگ شدن غدد لنفاوی و چپ‌چشمی است.
شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- عطسه
- ترشحات بینی
- زخم سطح بینی
- ورم ملتحمه (التهاب چشم)
- ترشحات چشم
- زخم روی لب، زبان یا جاهای دیگر دهان، که اغلب با آبریزش دهان همراه است
برخی از سویه‌های کلسی ویروس ممکن است باعث لنگش ناگهانی و دردناک در یک یا چند مفصل گربه آلوده شوند. این لنگش بیشتر در بچه گربه‌ها رخ می‌دهد. اگرچه نادر است، اما یک سویه خاص از کلسی ویروس گربه وجود دارد که باعث بیماری شدید عمومی می‌شود. علائم اولیه شامل چشم‌ها، بینی و دهان می‌شود، اما گربه آلوده به سرعت دچار تب بالا، افسردگی شدید، ورم پاها و/یا صورت، زردی و علائم بیماری چند عضوی می‌شود. این سویه بسیار مسری است و میزان مرگ و میر آن تا ۶۷٪ گزارش شده است.
عفونت معمول کلسی ویروس چقدر طول می‌کشد؟
پس از مواجهه گربه با کلسی ویروس، دوره کمون ۲ تا ۶ روزه را طی می‌کند و سپس علائم بالینی بروز می‌کند که معمولاً ۱۴ تا ۲۱ روز طول می‌کشد. در طول این مدت، گربه به طور بالقوه برای گربه‌های دیگر مسری خواهد بود. گربه‌های آلوده حداقل ۲ تا ۳ هفته ویروس را در ترشحات بدن خود دفع می‌کنند.
پس از بهبودی ظاهری از بیماری، نیمی از گربه‌های آلوده ممکن است به حالت ناقل تبدیل شوند که در آن به دفع ویروس ادامه می‌دهند. در برخی از این گربه‌ها، حالت ناقل ممکن است فقط چند ماه طول بکشد، اما در درصد کمی از گربه‌ها، حالت ناقل ممکن است تا آخر عمر ادامه یابد. گربه‌های ناقل ممکن است هنگام دفع فعال کلسی ویروس، هیچ نشانه‌ای از عفونت نشان ندهند و به عنوان منبع مهمی از عفونت برای گربه‌های حساس عمل کنند. گربه‌های ماده‌ای که ناقل این ویروس هستند می‌توانند عفونت را به بچه گربه‌های تازه متولد شده خود منتقل کنند.
عفونت کلسی ویروس چگونه تشخیص داده می‌شود؟
در بیشتر موارد، تشخیص احتمالی عفونت کلسی ویروس بر اساس علائم بالینی مشخص، به ویژه اگر زخم وجود داشته باشد، انجام می‌شود. تشخیص قطعی ویروس همیشه ضروری نیست، اما ممکن است برای حیوانات پرورشی یا اگر گربه‌ای عفونتی دارد که به درمان پاسخ ضعیفی می‌دهد، توصیه شود.
تشخیص ممکن است با جمع‌آوری نمونه‌هایی از سلول‌ها و ترشحات دهان، بینی یا چشم‌ها و ارسال این نمونه‌ها به آزمایشگاه برای آزمایش‌های تخصصی مانند جداسازی ویروس، شناسایی با آزمایش PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز) یا رنگ‌آمیزی ایمونوهیستوشیمی تأیید شود. اگر عفونت به ریه‌ها گسترش یافته باشد، ممکن است نمونه‌ها برای معاینه با روشی به نام شستشوی نای جمع‌آوری شوند. اگر گربه‌ای علائم ناگهانی لنگش را نشان می‌دهد، ممکن است برای رد سایر علل مانند آسیب، عکس‌برداری با اشعه ایکس توصیه شود. اگر گربه‌ای علائم تنفسی مداوم داشته باشد، دامپزشک شما آزمایش‌های تشخیصی اضافی مانند عکس‌برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه یا جمجمه، آزمایش خون یا کشت و آزمایش حساسیت ترشحات غیرطبیعی را توصیه خواهد کرد.
عفونت کلسی ویروس چگونه درمان می‌شود؟
در حال حاضر هیچ داروی اختصاصی برای نابودی کلسی ویروس گربه‌ها وجود ندارد، اما مراقبت‌های حمایتی بهترین و مؤثرترین روش درمانی برای کمک به بهبود حال عمومی گربه‌های مبتلاست.
بیشتر گربه‌هایی که عفونت کلسی ویروس بدون عارضه دارند را می‌توان در خانه به صورت علامتی درمان کرد. اگر گربه شما ترشحات چرکی (سبز/زرد) از چشم دارد، دامپزشک شما ممکن است یک داروی چشمی برای استفاده موضعی تجویز کند. اگرچه عفونت‌های ویروسی به داروهای ضد باکتری پاسخ نمی‌دهند، اما داروهای ضد باکتری طیف گسترده (مانند آموکسی سیلین-کلاوولانیک اسید، با نام تجاری Clavamox®، داکسی سایکلین یا آزیترومایسین) ممکن است برای جلوگیری از پیچیده شدن بیماری توسط عفونت‌های باکتریایی ثانویه، به ویژه در بچه گربه‌ها، تجویز شوند.
ممکن است دامپزشک شما برای تسکین علائم لنگش، داروهای ضد التهابی (یک تزریق یک‌باره) تجویز کند. گربه‌هایی که زخم‌های مداوم دارند ممکن است از درمان‌هایی که سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند، بهره‌مند شوند.
گربه‌هایی که گرفتگی بینی یا مجاری هوایی دارند ممکن است از افزایش رطوبت محیط، مانند بردن به حمام بخار به مدت 10 تا 15 دقیقه و چندین بار در روز، بهره‌مند شوند (برای اطلاعات بیشتر باید به دامپزشک خود مراجعه کنید). برای به حداقل رساندن سوزش ناشی از ترشحات، اغلب مفید است که آنها را با یک دستمال مرطوب از صورت یا چشم گربه پاک کنید. از آنجایی که گربه‌های مبتلا به عفونت تنفسی حس بویایی ضعیفی دارند، اغلب اشتهای کمتری دارند – تغذیه با غذای کنسروی کمی گرم و بسیار خوش طعم ممکن است به بهبود اشتهای آنها کمک کند. در برخی موارد، ممکن است یک محرک اشتها تجویز شود.
اگر گربه‌ای دچار کم آبی، افسردگی یا بیماری شدید باشد، دامپزشک شما بستری شدن در بیمارستان را برای درمان فشرده‌تر، از جمله مایعات داخل وریدی و سایر درمان‌های حمایتی توصیه می‌کند.
داروهایی که ممکن است در روند درمان FCV استفاده شوند:
-
💊 داروهای مسکن برای تسکین درد زخم‌های دهانی و بینی
-
💊 آنتی‌بیوتیک خوراکی در صورت وجود عفونت‌های ثانویه در بینی، ریه یا دهان
-
💧 مایعات تزریقی (داخل وریدی یا زیرجلدی) در صورت کم‌آبی یا تب شدید
-
👁 آنتی‌بیوتیک‌های چشمی موضعی برای درمان ترشحات و عفونت‌های چشمی
-
🌡 داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کنترل تب و التهاب
درمان موفق نیاز به صبوری، نظافت مستمر و توجه کامل به علائم گربه دارد. پیگیری وضعیت عمومی گربه، همکاری با دامپزشک، و تنظیم محیطی آرام، نقش مهمی در بهبود تدریجی و کامل حیوان ایفا می‌کند.
راهکارهای مؤثر برای جلوگیری از انتقال کلسی ویروس در گربه‌ها
کلسی ویروس گربه‌ها (FCV) یکی از شایع‌ترین ویروس‌های مسری در بین گربه‌هاست که حتی گربه‌های ظاهراً سالم هم می‌توانند ناقل آن باشند. همین موضوع باعث شده پیشگیری از انتقال این ویروس کمی دشوار باشد، به‌ویژه در محیط‌هایی مانند پانسیون‌ها، پناهگاه‌ها، نمایشگاه‌های گربه و کلینیک‌های شلوغ که حیوانات زیادی در تماس نزدیک با هم قرار می‌گیرند.
چرا واکسیناسیون منظم گربه‌ها اهمیت دارد؟
💬 واکسیناسیون گربه‌ها در برابر کلسی ویروس، کلیدی‌ترین نقش را در پیشگیری از شیوع بیماری ایفا می‌کند.
برای کاهش خطر ابتلا به کلسی ویروس، واکسیناسیون یکی از مؤثرترین راهکارهاست. واکسن‌های رایج و استانداردی که برای گربه‌ها تجویز میشوند، شامل ایمنی در برابر این ویروس نیز هستند. هرچند این واکسن به‌طور کامل از ابتلا جلوگیری نمی‌کند، اما می‌تواند شدت بیماری و مدت زمان آن را کاهش دهد.
بچه‌گربه‌ها معمولاً بین ۸ تا ۲۰ هفتگی به چند دوز از این واکسن نیاز دارند و پس از آن هم یک نوبت یادآور در سال بعد و سپس هر سه سال یک‌بار، واکسیناسیون باید تمدید شود. این موضوع به‌ویژه قبل از حضور گربه در مکان‌های پرریسک مانند پانسیون یا نمایشگاه اهمیت دارد.
گربه‌تان را از گربه‌های ناشناس دور نگه دارید
یکی دیگر از اقدامات مهم در پیشگیری، جلوگیری از تماس مستقیم گربه شما با گربه‌های دیگر است. کاهش این تماس‌ها به‌ویژه با گربه‌هایی که وضعیت سلامت‌شان مشخص نیست، می‌تواند به‌طور چشمگیری خطر ابتلا به کلسی ویروس را کاهش دهد.
حتی اگر خودتان با گربه‌ای دیگر تماس داشته‌اید، شست‌وشوی کامل دست‌ها پیش از نوازش گربه خودتان، می‌تواند از انتقال غیرمستقیم بیماری جلوگیری کند.
مراقب وسایل مشترک باشید
کلسی ویروس فقط از طریق تماس مستقیم منتقل نمی‌شود. این ویروس می‌تواند از طریق وسایل آلوده مثل ظرف غذا، اسباب‌بازی، پتوی خواب، ظرف خاک یا برس نیز منتقل شود. اگر گربه‌ای ناقل با این وسایل تماس داشته باشد، احتمال آلودگی گربه شما بسیار بالا می‌رود.
برای ضدعفونی این وسایل، می‌توان آنها را به مدت حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در محلولی از ۱ قسمت وایتکس (سفیدکننده) به ۳۲ قسمت آب قرار داد. این روش برای از بین بردن ویروس بسیار مؤثر است.
با دامپزشک درباره واکسیناسیون یادآور مشورت کنید
اگر قصد دارید گربه‌تان را به محیط‌هایی ببرید که احتمال تماس با دیگر گربه‌ها وجود دارد (مثل پانسیون یا آرایشگاه حیوانات)، حتماً با دامپزشک درباره تزریق واکسن تقویتی مشورت کنید. این دُز یادآور کمک می‌کند تا بدن گربه در مواجهه با ویروس بهتر عمل کند و از شدت بیماری کاسته شود.
