همه چیز درباره کک و کنه در حیوانات خانگی + روش های پیشگیری و درمان

علائم هشداردهنده وجود کک در گربه‌ها:

برای تشخیص وجود کک در گربه، بهترین روش استفاده از شانه‌ی ضدکک (شانه‌ای با دندانه‌های بسیار ریز) است. هنگام بررسی، به‌ویژه نواحی اطراف گردن، پایه‌ی دم و شکم را به‌دقت بررسی کنید. ممکن است خود کک‌ها را ببینید یا نقاط تیره و کوچکی که حرکت می‌کنند و یا فضولات آن‌ها را مشاهده کنید که شبیه دانه‌های ریز خاک هستند. علاوه بر این، خارش شدید و ریزش مو نیز می‌تواند از نشانه‌های واضح آلودگی گربه به کک باشد.

کم‌خونی بر اثر کک :

کک‌ها می‌توانند تا ۱۵ برابر وزن خود، خون از بدن حیوان بمکند. در مواردی که تعداد زیادی کک روی بدن سگ یا گربه وجود داشته باشد، حیوان ممکن است دچار کم‌خونی شود؛ یعنی کاهش خطرناک در تعداد گلبول‌های قرمز خون. این مشکل به‌ویژه در توله‌سگ‌ها و بچه‌گربه‌ها شایع‌تر و خطرناک‌تر است.
از نشانه‌های کم‌خونی ناشی از کک می‌توان به رنگ‌پریدگی لثه‌ها و بی‌حالی یا کاهش سطح انرژی اشاره کرد. در این موارد، مراجعه‌ی سریع به دامپزشک ضروری است.

حساسیت به نیش کک :

کک‌ها یکی از شایع‌ترین دلایل بیماری‌های پوستی در سگ‌ها و گربه‌ها هستند. زمانی که کک حیوان را نیش می‌زند، بزاق خود را وارد پوست می‌کند و این موضوع می‌تواند باعث بروز واکنش‌های آلرژیک شود.
علائم این حساسیت شامل خارش شدید، ریزش مو (به‌ویژه در ناحیه‌ی جلوی دم)، زخم و دلمه‌های پوستی، و قرمزی و التهاب پوست است. در صورت درمان نشدن، این مشکلات می‌توانند به عفونت‌های پوستی منجر شوند.

چگونه حیوانات خانگی به کک مبتلا می‌شوند؟

حیوانات خانگی به‌راحتی می‌توانند هنگام حضور در فضای باز، کک بگیرند. حتی گربه‌های خانه‌ای هم ممکن است کک بگیرند، حتی اگر فقط روی بالکن بروند یا با یک سگ در خانه زندگی کنند. کک ماده قادر است روزانه ۴۰ تا ۵۰ تخم بگذارد که همین موضوع می‌تواند در عرض چند روز باعث بروز آلودگی شدید شود.

جذب‌شده به خون انسان

کک‌ها علاوه بر حیوانات، از خون انسان هم تغذیه می‌کنند و می‌توانند از موهای حیوان یا جای خواب آن‌ها به پوست شما بپرند. برخی افراد نسبت به نیش کک واکنش‌های شدید و نامطلوبی نشان می‌دهند. خارش شدید نیش‌ها اگر دست‌کم گرفته شود و زیاد بخارانید، ممکن است باعث بروز عفونت‌های پوستی شود.
برای جلوگیری از نیش کک، هم حیوانات‌تان و هم محیط خانه باید کاملاً عاری از کک باشند. دامپزشکان تخمین می‌زنند که به ازای هر ککی که روی حیوان می‌بینید، حدود ۱۰۰ کک دیگر در محیط خانه وجود دارد.

کک‌ها در خانه شما

وقتی کک‌ها روی حیوان خانگی شما تخم می‌گذارند، برخی از این تخم‌ها ممکن است بیفتند و روی فرش، تخت یا مبلمان شما هچ شوند. کک‌های تازه متولد شده سپس به سراغ شما و حیوانتان می‌روند، از خون‌تان تغذیه می‌کنند و تخم‌های بیشتری می‌گذارند. فرش‌ها و مناطق مرطوب در خانه از مکان‌های مورد علاقه کک‌ها هستند. بهتر است فرش‌های قدیمی را تعویض کنید و تا حد امکان خانه را خشک نگه دارید تا محیط کمتر مناسب زندگی کک‌ها شود.

چگونه حیوانات خانگی به کنه مبتلا می‌شوند؟

کنه‌ها روی گیاهان بلند و بوته‌ها می‌خزند و منتظر می‌مانند تا میزبان، مانند حیوان خانگی شما، از کنارشان عبور کند. این انگل‌ها می‌توانند بدون تغذیه تا یک سال صبر کنند. سگ‌ها بیش‌تر در هنگام پیاده‌روی در جنگل‌ها یا علف‌زارهای بلند، به‌ویژه از بهار تا پاییز، در معرض کنه قرار می‌گیرند. گربه‌های بیرون‌رو نیز به همین شکل ممکن است کنه بگیرند. کنه‌ها در مناطق گرم‌تر رایج‌تر هستند.

علائم هشداردهنده وجود کنه چیست‌؟

وقتی حیوان خانگی‌تان را نوازش می‌کنید، ممکن است کنه‌ها را احساس کنید و حتی بتوانید آن‌ها را ببینید. کنه‌ها معمولاً در نواحی نزدیک به سر، گردن، گوش‌ها یا پنجه‌ها می‌چسبند. در گربه‌ها، بیشتر اطراف گوش‌ها و چشم‌ها دیده می‌شوند. کنه‌ها می‌توانند بیماری‌های جدی منتقل کنند، بنابراین اگر کنه‌ای روی حیوانتان پیدا کردید، بهتر است هرچه سریع‌تر آن را با دقت و درست از بدن حیوان جدا کنید.

روش‌های ایمن برای جدا کردن و حذف کنه

از روش‌هایی مثل استفاده از بنزین، لاک ناخن، ژل نفتی، الکل یا کبریت داغ خودداری کنید، چون این روش‌ها ممکن است باعث شود مایعات آلوده کنه به داخل محل نیش بازگردند.
به جای آن، این مراحل را انجام دهید:

• دست‌هایتان را با دستکش یا دستمال پوشش دهید.
• کنه را با انبرک از کناره و نزدیک به پوست، یعنی از ناحیه‌ی سر آن، بگیرید.
• به‌صورت مستقیم و آرام کنه را به سمت بالا بکشید، پیچش ندهید.
• از فشار دادن یا ترکاندن بدن متورم کنه خودداری کنید.
• محل نیش و دستان خود را با آب و صابون بشویید.
• درصورتی که بخش‌هایی از دهان کنه در پوست باقی ماند، حتما با دامپزشک خود تماس بگیرید.

علائم بیماری‌های منتقل‌شده توسط کنه

بیماری‌هایی مانند لایم (Lyme disease)، تب کوه‌های راکی (Rocky Mountain spotted fever) و ارلیشیا (Ehrlichiosis) در سگ‌ها علائم مشابهی دارند که شامل موارد زیر است:

• کاهش اشتها
• تب
• تورم غدد لنفاوی
• تورم یا درد مفاصل

🚨 این بیماری‌ها می‌توانند عوارض جدی ایجاد کنند،  بنابراین درمان سریع و به موقع بسیار ضروری است.

بیماری‌های منتقل‌شده توسط کنه در گربه‌ها کمتر شایع است، اما گربه‌ها می‌توانند به عفونتی به نام سیتاکسوزونوز (Cytauxzoonosis) مبتلا شوند که اغلب کشنده است. پس حتماً تلاش کنید کنه‌ها را از حیوانات خانگی‌تان و محیط خانه دور نگه دارید.

واکسن بیماری لایم برای سگ‌ها

واکسن‌هایی برای محافظت سگ‌ها در برابر بیماری لایم وجود دارد، به ویژه برای سگ‌هایی که در مناطق پرخطر زندگی می‌کنند یا به این مناطق سفر می‌کنند. برای اینکه بدانید حیوان خانگی شما نیاز به این واکسن دارد یا خیر، حتماً با دامپزشک مشورت کنید.

نگرانی‌های دیگر مربوط به کنه‌ها در سگ‌ها

کنه‌ها می‌توانند مشکلات سلامتی دیگری نیز در سگ‌ها ایجاد کنند، از جمله:

• کم‌خونی
• التهاب یا عفونت‌های پوستی
• فلج ناشی از کنه (Tick paralysis)

برخی از کنه‌ها سم‌هایی تولید می‌کنند که باعث ضعف عضلانی می‌شود. خوشبختانه، بیشتر سگ‌ها پس از حذف کنه‌ها به سرعت بهبود می‌یابند.

ایا کک و کنه سگ و گربه برای انسان خطرناک است ؟

انسان‌ها هم می‌توانند به بسیاری از بیماری‌های منتقل‌شده توسط کنه‌ها که سگ‌ها را مبتلا می‌کند، دچار شوند. بیماری لایم شناخته‌شده‌ترین آن‌هاست . اگرچه نمی‌توانید مستقیماً از حیوان خانگی‌تان این بیماری‌ها را بگیرید، اما کنه‌هایی که حیوانات شما را نیش می‌زنند، ممکن است به شما هم منتقل شوند. هنگام جدا کردن کنه از بدن حیوان، از تماس با خون کنه خودداری کنید تا خطر انتقال بیماری کاهش یابد. مسیرهای انتقال و درمان هارو در ادامه به شما توضیح میدهیم :

حیاط و منزل شما

کنه‌ها بیشتر مناطق گرم و پرچمن را دوست دارند و ممکن است در بخش‌های نامرتب و پوشیده حیاط شما رشد کنند. کنه قهوه‌ای سگ علاوه بر بیرون از خانه، می‌تواند در داخل منزل نیز زندگی و تکثیر کند. مکان‌های مورد علاقه‌ی این کنه برای پنهان شدن شامل ترک‌ها و درزها، پرده‌ها، زیر فرش‌ها و مبلمان و پشت رادیاتورها است.

شامپوها

معمولاً استفاده از شامپوی مخصوص کک ضروری نیست؛ این شامپوها معمولاً قوی هستند و اثر طولانی‌مدت ندارند و اگر کک‌ها در محیط اطراف باشند، ممکن است دوباره به حیوان بازگردند. بهتر است در این مورد با دامپزشک خود مشورت کنید. اگر قصد خرید شامپوی دارویی دارید، مراقب باشید، چون بعضی محصولات مخصوص سگ‌ها ممکن است برای گربه‌ها خطرناک و کشنده باشند.

قلاده‌ها

قلاده‌های ضد کک و کنه می‌توانند به پیشگیری و دور نگه داشتن این انگل ها کمک کنند. حتماً برچسب روی محصول را بخوانید و دستورالعمل‌های آن را به‌دقت رعایت کنید. توله‌سگ‌ها و بچه‌گربه‌ها ممکن است به قلاده‌هایی با دوز کمتر مواد شیمیایی نیاز داشته باشند. همچنین اجازه ندهید کودکان با قلاده بازی کنند و پس از دست زدن به آن، حتماً دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.

قرص‌ها:

برخی داروهای خوراکی برای سگ‌ها و گربه‌ها وجود دارد که به شکل قرص مصرف می‌شوند. یکی از این داروها سریع عمل می‌کند و کک‌های بالغ را ظرف ۳۰ دقیقه می‌کشد و می‌توان آن را روزانه به حیوان داد.
داروهای دیگری هم هستند که به صورت ماهانه مصرف می‌شوند و از هچ شدن تخم‌های کک جلوگیری می‌کنند.برخی محصولات دیگر در عرض ۳۰ دقیقه شروع به کشتن کک می‌کنند و تا یک ماه محافظت ایجاد می‌کنند.برخی داروهای ضدکک نیاز به نسخه دامپزشک دارند و برخی فقط مخصوص سگ‌ها هستند که هم کک و هم کنه‌ها را از بین می‌برند. برای انتخاب بهترین درمان، حتماً با دامپزشک خود مشورت کنید.

درمان‌های موضعی پوست

این درمان‌ها به‌صورت قطره روی پوست پشت سگ یا گربه شما مالیده می‌شوند و معمولاً تا یک ماه اثر دارند.
برخی از این محصولات کک‌ها و کنه‌ها را از بین می‌برند و برخی دیگر فقط کک‌ها و تخم‌هایشان را هدف قرار می‌دهند. برخی محصولات مخصوص سگ ممکن است برای گربه‌ها خطرناک و کشنده باشند، بنابراین حتماً قبل از استفاده با دامپزشک مشورت کنید و دستورالعمل‌ها را دقیق رعایت کنید.

آیا درمان‌های موضعی پوست ایمن هستند؟

اگر به‌درستی استفاده شوند، بله، ایمن هستند. سازمان حفاظت محیط زیست (EPA) اعلام می‌کند که استفاده نادرست از این محصولات یکی از دلایل اصلی بروز واکنش‌های منفی در حیوانات است. اشتباهات رایج شامل استفاده از محصول مخصوص سگ برای گربه، یا دادن دوز مخصوص سگ بزرگ به سگ کوچک است.
اگر مطمئن نیستید چه دوزی برای حیوانتان مناسب است، حتماً با دامپزشک مشورت کنید.

مخمر آبجو و شانه‌های مخصوص کک در درمان انگل خارجی

برخی افراد به‌امید اینکه بوی مخمر آبجو کک‌ها را دور کند، آن را به حیواناتشان می‌دهند، اما هیچ دلیل علمی برای اثبات این موضوع وجود ندارد. یکی از روش‌های طبیعی و موثر که واقعاً جواب می‌دهد، استفاده از شانه مخصوص کک است. این شانه‌ها کاملاً بی‌ضرر هستند و راهی امن برای برداشتن کک‌ها از حیواناتی هستند که نمی‌توانند دارو مصرف کنند.

درمان‌های «طبیعی» پرخطر است !

برخی درمان‌های طبیعی برای کک و کنه ممکن است باعث واکنش‌های شدید در سگ‌ها و گربه‌ها شوند. این موارد شامل:

• گل شمعدانی (Geranium)
• اوکالیپتوس (Eucalyptus)
• روغن پنی‌رویل (Pennyroyal oil)
• سیر و پیاز

قبل از استفاده از هر نوع درمان گیاهی برای حیوانتان، حتماً با دامپزشک مشورت کنید.

چگونه محیط را از کک و کنه پاک نگه داریم؟

اولین راه پیشگیری، ساختن محیطی نامناسب برای کک‌ها و کنه‌هاست. برای این کار:

• چمن‌ها را مرتب کوتاه کنید.
• بوته‌ها را هرس کنید.
• برگ‌ها را جمع‌آوری کنید.
• زباله‌ها را پوشانده و مرتب نگه دارید تا جوندگان جذب نشوند.

داخل خانه نیز:

• فرش‌ها را با جاروبرقی‌های دارای برس گردان به‌طور منظم تمیز کنید.
• مخزن جاروبرقی را پس از هر بار استفاده خالی کنید یا کیسه‌ها را دور بیندازید.
• کف‌های چوبی را هفته‌ای یک‌بار با مواد شوینده تمیز کنید.
• تمام رختخواب‌ها را به‌طور مرتب بشویید.

این کارها به کاهش و جلوگیری از حضور کک و کنه در محیط کمک زیادی می‌کند.